Η Κοραλία της σιωπής, Ζηνοβία Μαρνέζη

Σιωπή… Λέξη που γεννά από μόνη της εικόνες στο μυαλό. Παράξενο, αν το καλοσκεφτεί κανείς, κι όμως μια μικρή αλήθεια. Κι αντίκρυ της, ένα όνομα: η Κοραλία. Να είναι άραγε εκείνη που γεννά τις σιωπές ή η σιωπή που δημιούργησε έναν χαρακτήρα;’ Είναι οι πρώτες σκέψεις που έκανα, κρατώντας στα χέρια μου το δεύτερο πόνημα της συγγραφέως Ζηνοβίας Μαρνέζη.

Δύο περίπου χρόνια μετά το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ‘Αναίσθητοι και Ονειροπόλοι’, η συγγραφέας επιστρέφει δυναμικά για να ‘κλείσει’ παλιές υποθέσεις και να αποκαλύψει ανομολόγητα μυστικά, αλήθειες που περιμένουν καρτερικά να αποκαλυφθούν, ώστε να επέλθει η Κάθαρση στις ψυχές των ηρώων της.

Η Ζηνοβία Μαρνέζη επιχείρησε- με επιτυχία, θα έλεγα- να δώσει δύο βιβλία, τα οποία ενώ σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό (αφού όπως έμμεσα προανέφερα, πολλά από τα πρόσωπα του πρώτου βιβλίου επιστρέφουν για να μάθουμε τι απέγιναν), ωστόσο, διαβάζονται και ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.

Ομολογουμένως, το πρώτο πράγμα που εντυπωσιάζει τον αναγνώστη είναι οι πολλοί χαρακτήρες του βιβλίου. Χαρακτήρες γερά δομημένοι, με τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ο καθένας, με προσωπικότητες που ενίοτε εντυπωσιάζουν με την ευαισθησία και με την οξύνοια του πνεύματός τους και άλλοτε, προκαλούν το συναίσθημα με την σκληράδα και την απανθρωπιά τους. Το βέβαιο είναι ότι ο καθένας από αυτούς εντυπώνεται στο μυαλό, αφήνει το στίγμα του καθώς στο πρόσωπό του αναγνωρίζουμε κάτι οικείο, κάτι που φαντάζει γνωστό: μια συμπεριφορά, έναν άνθρωπο δικό μας, τον διπλανό ή τον γείτονά μας. Άλλωστε, οι χαρακτήρες που έπλασε η συγγραφέας δεν είναι άνθρωποι ‘μακρινοί’ και απρόσιτοι: θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς στη θέση τους και να βιώναμε αντίστοιχα, την φτώχια, τον έρωτα ή την προδοσία.

Κύριο χαρακτηριστικό σχεδόν όλων των ηρώων είναι η αναζήτηση ενός ιδανικού, όπως το έχει ο καθένας πλασμένο στο μυαλό του: για κάποιους, η οικογενειακή θαλπωρή, για άλλους το χρήμα και η ευτυχία που πιστεύουν πως αυτό συνεπάγεται ή ο έρωτας στην υπέρτατη μορφή του. Καθένα από τα πρόσωπα του βιβλίου δίνει τη δική του μάχη για τη διατήρηση των κεκτημένων του.

Παρά την πληθώρα των χαρακτήρων, στο ‘τιμόνι’ του βιβλίου, η Ζηνοβία Μαρνέζη καθίζει τέσσερις γυναίκες. Η καθεμιά από αυτές διηγείται την προσωπική της ιστορία, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση στην πλοκή του βιβλίου, ώστε να πάει παρακάτω.  Ναυσικά, Μαρίνα, Μαργαρίτα, Αρτεμισία: τέσσερις γυναίκες, που συνθέτουν έναν καμβά με χρώματα, μα πάνω από όλα, έναν καμβά με άρωμα… Γυναίκας.  Η καθεμιά ξεδιπλώνει ένα κουβάρι, κρατά τον μίτο της Αριάδνης και μια ζωή στα χέρια της, που υπομένει τα καπρίτσια ανθρώπων και θεών. Τέσσερις γυναίκες, που συνδέονται με πολύ πιο στενούς δεσμούς από ότι έχουν και οι ίδιες φανταστεί, ενώ η ζωή τις δένει ολοένα και πιο σφιχτά μεταξύ τους, με δεσμά που είναι δύσκολο να σπάσουν.

 Κι αν στο βιβλίο, οι γυναίκειοι χαρακτήρες φαίνεται να υπερτερούν εκ πρώτης όψεως, η συγγραφέας βρίσκει τη χρυσή τομή και εξισορροπεί τα πράγματα. Χαρακτήρες όπως ο παπα-Σάββας ή ο Έκτορας, που θεωρητικά κρατούν δεύτερους ρόλους, επηρεάζουν με τη στάση τους τις ηρωίδες και κατευθύνουν έστω κι έμμεσα τις ζωές τους, άλλοτε ως συνοδοιπόροι και άλλοτε ως σύμμαχοι στα μικρά ή στα μεγάλα σχέδιά τους.

Η συγγραφέας μας ταξιδεύει από το παρόν στο παρελθόν, ενώνει και χωρίζει οικογένειες, θίγει τα κακώς κείμενα, τις αντιλήψεις και τα στερεότυπα εποχών, αφήνοντας ωστόσο πάντοτε μια χαραμάδα για να εισβάλλει ο έρωτας και η ελπίδα. Στο τέλος,  κάθε ήρωας βρίσκει τη δική του θέση στον ήλιο, κάθε ήρωας αμοίβεται ή απαξιώνεται, σύμφωνα με τις πράξεις του. Ένα βιβλίο ανατρεπτικό από την αρχή μέχρι το τέλος, μια Κοραλία που περιμένει να βγει από τη σιωπή της και σας καλεί να ταξιδέψετε στο βυθό της. Καλοτάξιδο  Ζήνα μου!

Η Κοραλία της σιωπής, Ζηνοβία Μαρνέζη

Εκδ. ΔΥΑΣ