Χωρίς λόγια...

''Bluebird'' animation based on Charle's Bukowski's poem

Τhere's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I'm too tough for him,
I say, stay in there, I'm not going
to let anybody see
you.

there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I pur whiskey on him and inhale
cigarette smoke
and the whores and the bartenders
and the grocery clerks
never know that
he's
in there.


there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I'm too tough for him,
I say,
stay down, do you want to mess
me up?
you want to screw up the
works?
you want to blow my book sales in
Europe?

there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I'm too clever, I only let him out
at night sometimes
when everybody's asleep.
I say, I know that you're there,
so don't be
sad.
then I put him back,
but he's singing a little
in there, I haven't quite let him
die
and we sleep together like
that
with our
secret pact
and it's nice enough to
make a man
weep, but I don't
weep, do
you?

ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ, Γεωργία Κακαλοπούλου

''Η ζωή  ξεκινά μερικές φορές σαν κακό όνειρο και καταλήγει σαν παιδικό παραμύθι. Από εκείνα που μας έλεγαν κάποτε η γιαγιάδες μας καθισμένες δίπλα στις εστίες, με τους άσπρους τους κότσους να γυαλίζουν από το φως της φωτιάς. Εκείνες ήξεραν πως ακόμη και σε μια εποχή σαν τη δική μας, δεν είναι κακό να ονειρευόμαστε……'' (απόσπασμα από το βιβλίο)

 Κάθε βιβλίο κρύβει μέσα του ένα θησαυρό που περιμένει να τον ανακαλύψεις. Το βιβλίο της Γεωργίας Κακαλοπούλου, όπως φανερώνει ο τίτλος του, κρύβει μέσα του ένα διαμαντάκι, από εκείνα τα ακατέργαστα που όμως κάνουν αισθητή την παρουσία τους από μακριά. Κι όταν τελικά τα επεξεργαστείς, διαπιστώνεις πως πράγματι βρήκες θησαυρό!
Μια νεαρή γυναίκα της οποίας η ζωή φαίνεται όμορφη, χωρίς σύννεφα να την σκιάζουν, γνωρίζει την προδοσία στα μάτια του αγαπημένου της. Παρά το αρχικό σοκ καταφέρνει να σταθεί στα πόδια της και να εκμεταλλευτεί το γαμήλιο δώρο της αδελφής της, που δεν είναι άλλο από ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Η ομοιότητά της όμως με μιαν άλλη γυναίκα θα τη βάλει σε μπελάδες και σύντομα θα βρεθεί αιχμάλωτη στα χέρια ενός σείχη. Μια σχέση που παραπαίει ανάμεσα στο πάθος και στο μίσος θα εξελιχθεί μεταξύ τους και τελικά θα καταλήξει... Α, όχι! Αυτό δεν θα σας το αποκαλύψω.
Θα σας ομολογήσω όμως πως η πλοκή είναι τόσο καταιγιστική που δεν θα το αφήσετε λεπτό από τα χέρια σας! Γλώσσα απλή, κατανοητή που ξεκουράζει τον αναγνώστη και κυλάει σαν ήρεμο ποτάμι. Γραφή που δημιουργεί εικόνες και αισθήματα.  Ένα βιβλίο εξωτικό, γεμάτο περιπέτεια, έρωτα και μυστήριο. Οι ανατροπές δεν λείπουν και είναι αυτές που το κάνουν ακόμα πιο συναρπαστικό! Ένα βιβλίο που θα συντροφεύσει με μοναδικό τρόπο τις καλοκαιρινές νύχτες σας και θα σας ταξιδέψει στην περιπέτεια!

  '' Το περίεργο είναι πως όταν όλα μοιάζουν να χάνονται, η ζωή έχει έναν μοναδικό τρόπο να φέρνει τα πάνω κάτω και να εμφανίζει δυνατότητες και ευκαιρίες από εκεί που δεν το περιμένεις. Γιατί η ζωή είναι πιο πολύπλοκη από κάθε μυθιστόρημα και από κάθε σκέψη που μπορεί να περάσει από το μυαλό ενός ανθρώπου. Γιατί η ζωή ξέρει να εκπλήσσει…. (απόσπασμα από το βιβλίο)


ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ, Γεωργία Κακαλοπούλου
εκδ. Μάτι

ΑΝ ΤΟΝ ΑΝΕΜΟ ΡΩΤΗΣΕΙΣ, Ευαγγελία Ευσταθίου

Tο κράτησα στα χέρια μου με ανυπομονησία. Κάθε βιβλίο θυμίζει περιπέτεια, ένα ταξίδι. Από εκείνα τα ταξίδια που συνήθως για αλλού ξεκινούν και συχνά αλλού καταλήγουν. Πολλές φορές χάνεις το δρόμο, χάνεις τον προσανατολισμό μα είναι τόσο όμορφη η διαδρομή που λες: 'Χαλάλι, ας είναι!'
Κάθε ανάγνωση κρύβει μέσα της προσδοκίες. Πόσο δε, όταν γνωρίζεις προσωπικά τον/την συγγραφέα! Τότε, θέλεις πραγματικά το ταξίδι να γίνει γιορτή! Ο άνεμος της Ευαγγελίας είναι μια γιορτή! Μια γιορτή λυρισμού, συγκίνησης, συναισθήματος, περιπέτειας. Η ταύτιση με τους ήρωες εύκολη, αναπόφευκτη θα έλεγα. Κάτι σου θυμίζουν! Πρόσωπα γνώριμα, οικεία... Ίσως, παλιοί γνωστοί απο μια προηγούμενη ζωή... Ποιος ξέρει! Αυτή άλλωστε δεν είναι η επιτυχία ενός συγγραφέα; Το πίστευα πάντοτε. Πετυχημένος συγγραφέας είναι αυτός που θα σου γεννήσει εικόνες, που θα σε ταξιδέψει, που θα σε ξενυχτίσει... Όταν τα βλέφαρα κλείνουν αλλά εσύ επιμένεις να είσαι εκεί, πάνω από το βιβλίο, τότε αυτό κάτι σημαίνει.
Για μένα, η Ευαγγελία κατάφερε με μαεστρία όλα τα παραπάνω και αυτό την καθιστά στην καρδιά και στο μυαλό μου πετυχημένη και αγαπημένη συγγραφέα! Ευαγγελία μου, καλοτάξιδο κάθε βιβλίο σου γιατί πραγματικά το αξίζεις, όχι μόνο σαν συγγραφέας μα και σαν Άνθρωπος!

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Ο σκληρός πρώην μισθοφόρος Άλεξ Γκρέι ήταν κάποτε ο νεαρός Ρωμανός Κατράς, που κατηγορήθηκε άδικα για ένα στυγερό έγκλημα κι αναγκάστηκε να γίνει φυγάς. Τώρα, δεκαοχτώ χρόνια μετά, επιστρέφει με άλλη ταυτότητα ζητώντας δικαιοσύνη, έτοιμος να εκμεταλλευτεί και να εξαπατήσει τη μόνη γυναίκα που θα ερωτευόταν. Η Σάνια Παρίση ήταν κοριτσάκι όταν ο Κατράς, ο γιος του πατριού της, γκρέμισε τον κόσμο της. Το σοκ της προκάλεσε αμνησία. Προστατευμένη από την αγάπη και τη φροντίδα των στενών συγγενών της, πίστευε όλα όσα της είχαν πει για το παρελθόν, μέχρι που οι πραγματικές αναμνήσεις της αρχίζουν να της αποκαλύπτουν μια άλλη εκδοχή. Οι δυο τους βρίσκονται αναπόφευκτα αντιμέτωποι με τα ψέματα του παρελθόντος, τις αλήθειες του παρόντος και τα παντοτινά τους συναισθήματα''.

Αν τον άνεμο ρωτήσεις, Ευαγγελία Ευσταθίου
 εκδ. Λιβάνης

Η γοητεία της μελαγχολίας, Ντίλαν Τόμας

Είναι στιγμές που αναρωτιέμαι πόση μελαγχολία μπορούν να κρύψουν οι λέξεις... Πόσα αισθήματα είναι σε θέση να αποτυπώσουν αν μπουν στη σωστή σειρά και αφήσουν τα νοήματα ξέχειλα να πλημμυρίσουν τις σελίδες. Και είναι η ποίηση ένας δρόμος ασφαλής για να πατήσει κανείς πάνω της  και να ξεκλειδώσει όσα κρύβει στην ψυχή του, σε ένα συρταράκι της. ''Η γοητεία της μεγαγχολίας'' του Ντίλαν Τόμας είναι ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα και θέλησα να το μοιραστώ μαζί σας.

''Την μελαγχολική μου τέχνη ασκώντας,
στην σιωπή της νύχτας,
όταν μονάχο του φρενιάζει το φεγγάρι,
κι οι εραστές ξαπλώνουν
αγκαλιά με τη θλίψη τους,
παιδεύομαι το φώς να τραγουδήσω,
όχι από φιλοδοξία ή για τον επιούσιο,
ούτε για επίδειξη στο παζάρι των ταλέντων
σε φιλντισένια παλκοσένικα,
μα για την αμοιβή την ελάχιστη
απ’ τα μύχια της καρδιάς τους.

Κι έξω απ’ το φεγγάρι που φρενιάζει
δεν γράφω τούτες τις σελίδες που αφρίζουν
μήτε για τον άνδρα τον περήφανο
μήτε για τους νεκρούς που από ψηλά επιβλέπουν
με τ' αηδόνια και τις ψαλμωδίες τους
μα για τους εραστές,
που αγκαλιάζουνε αιώνων θλίψεις,
που μ’ έχουνε γραμμένο,
κι ούτε τους νοιάζει η μαστοριά κι η τέχνη μου''.

ΑΓΓΕΛΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ με τα μάτια της ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΑΜΑΝΑΤΙΔΟΥ

Νατάσα Γκουτζικίδου: Άγγελοι πολέμου

Δεύτερος Παγκόσμιος, Λονδίνο.

Η Άλκηστη ζει σε ένα σπίτι χωρίς αγάπη, θεατής στο γάμο-παρωδία των γονιών της, αποξενωμένη από την ίδια της την αδερφή. Καθώς ο πόλεμος μαίνεται γύρω της, οι συγκυρίες το φέρνουν να δουλέψει σαν νοσοκόμα, βοηθός του γιατρού Φραγκίσκου. Παλεύοντας με τη σκληρότητα και την οδύνη, γνωρίζει εκείνον. Ο Τζόναθαν είναι σμηναγός της ΡΑΦ που χρήζεται ο άγγελος προστάτης της.

Φραγκίσκος και Τζόναθαν: Δυο άντρες διεκδικούν την ίδια γυναίκα, για αυτήν όμως οι περιστάσεις και το καθήκον δημιουργούν αλλεπάλληλα εμπόδια. Θα επιτρέψει στον εαυτό της να αφεθεί στη μαγεία του έρωτα ή αγκιστρωμένη στα πρέπει και στις τύχες των άλλων, θα προκαλέσει και τη δική της τύχη;

Υπάρχει άραγε ο άγγελός της ή είναι απλά μια αφηρημένη έννοια;

Η Άλκηστη θα δώσει πολλές μάχες για να νικήσει τις αμφιβολίες της, η πιο αδυσώπητη όμως θα είναι η τελευταία.

Οι «άγγελοι πολέμου» είναι ένα πολυδιάστατο μυθιστόρημα. Πέρα από το επίπεδο της μυθοπλασίας και της διαδρομής σε ένα κόσμο σημερινά αντίστοιχο παρά τη χρονική διαφορά, είναι ένα ταξίδι καρδιάς, ψυχής και νου. Ένα απάνθισμα καταστάσεων και συναισθημάτων αλλά ταυτόχρονα και μια μελέτη της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από τη σχέση γραφής και ανάγνωσης που προσφέρεται για προσεγγίσεις ψυχολογικές, κοινωνιολογικές αλλά ακόμη και θεολογικές.

Το ύφος της σωστά δομημένης γραφής συνταράζει και ταυτόχρονα μαγεύει, ο δε αναγνώστης συμπάσχει. Η ικανότητα της συγγραφικής πένας βγάζει αβίαστα στο φως τους προβληματισμούς των ηρώων αλλά και δικούς μας όσον αφορά κάθε είδος σύγκρουσης.

Οι ήρωες του μυθιστορήματος είναι άνθρωποι ευδιάκριτοι, με πάθη και αισθήματα, ανεμοδαρμένοι από τη ζωή, έρμαια ανομημάτων και λαθών, φύλακες μυστικών.

Η Άλκηστη λειτουργεί με το πρέπει, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την αγωνία και τον πόνο μαζί με τη λαίλαπα του πολέμου.

Η αδελφή της η Έλλη από ξένοιαστη κοπέλα μετατρέπεται σε ένα πληγωμένο αγρίμι, εξωτερικεύοντας τη δική της ένταση με θυμό, ξεσπάσματα και απομάκρυνση από τους οικείους της.

Ο πατέρας Θάνος κουβαλάει ένα βάρος που όμως προτιμά να αγνοεί. Αποδέχεται μία παγιωμένη πλέον κατάσταση με μόνη αναζωπύρωση στη θράκα της οικογενειακής εστίας την αγάπη του για την πρωτότοκη κόρη.

Η μητέρα Μαργαρίτα είναι ψυχρή και απόμακρη προτάσσοντας συνεχώς τα ατομικά της θέλω, δίνει το παρόν μόνο σαν φυσική παρουσία, οικτίρει αλλά δεν εξηγεί, έχοντας καλά φυλαγμένους σκελετούς από το παρελθόν στο ντουλάπι της.

Από τους δύο άντρες που διεκδικούν την καρδιά της Άλκηστης, ο Φραγκίσκος είναι ο ανιδιοτελής γιατρός, επιφανειακά ψυχρός και σε αυτό το τελευταίο μοιάζει στην Άλκηστη σηκώνει τα βάρη του πολέμου αλλά και αυτά της συνείδησής του.

Από την άλλη ο Τζόναθαν είναι ο ήρωας που μοιάζει σε ιππότη παραμυθιού, πολύ καλός για να είναι αληθινός και αυτό είναι που κάνει την Άλκηστη επιφυλακτική απέναντί του. Ο Τζόναθαν βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε τούτη τη γη και τους αιθέρες, ένας άγγελος που μπαίνει στη ζωή της Άλκηστης δίνοντας την υπόσχεση ότι θα βρίσκεται πάντα δίπλα της.

Αυτοί και άλλοι που έχουν τη δική τους θέση δευτεραγωνιστή ή απλού κομπάρσου στο θέατρο της σύρραξης του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, άνθρωποι μέχρι πρότινος ανέμελοι κοινωνοί της ζωής παρασύρονται από τα καταιγιστικά πυρά. Κάποιων ο χαρακτήρας θα ατσαλωθεί, κάποιοι θα υποκύψουν στις αδυναμίες τους. Τι υπάρχει στο τέλος της διαδρομής για τον καθένα; Το φως της ελπίδας, το ημίφως της λήθης και της φυγής ή το σκοτάδι της αφάνισης;

Ας σταθούμε στην ερμηνεία της λέξης άγγελος που κατ’ αρχήν σημαίνει την μεταφορά και αναγγελία ειδήσεων, μηνυμάτων και πληροφοριών. Στο μυθιστόρημα όλα τα πρόσωπα κομίζουν και ανατρέπουν. Και αυτό είναι ένα ακόμη πλεονέκτημα στην εξέλιξη του μύθου, καθώς το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο. Η συγγραφέας έχει ποτίσει την πένα της με τις σωστές αναλογίες μυστηρίου, σύγκρουσης, αντίκρουσης που άλλοτε ενδύονται τον πικρό ρεαλισμό και άλλοτε τον ποιητικό λόγο.

Από την άλλη, οι άγγελοι είναι πνευματικά όντα που συναντούμε σε πολλές θρησκείες, ο κρίκος ανάμεσα στον κόσμο και το υπερβατικό. Λέγεται πως ο καθένας μας έχει τον προσωπικό του φύλακα άγγελο, είτε αυτό ειδωθεί στο καθαρά θρησκευτικό πλαίσιο είτε μεταφορικά όπως πολύ συχνά το χρησιμοποιούμε για ένα αγαπημένο πρόσωπο, καθοδηγητή στην κατανόηση του καλού και του κακού. Άγγελοι και δαίμονες, έκπτωτοι άγγελοι και αυτοί οι τελευταίοι, όπως η Μαργαρίτα και ο Χρήστος που πήραν τη δική τους απόφαση στο σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας.

Τελειώνοντας θέλω να παραθέσω ένα απόσπασμα που συνειρμικά με οδηγεί από το μύθο των αγγέλων πολέμου στον ποιητικό λόγο του Οδυσσέα Ελύτη. Από το πρόσω ηρέμα, συλλογή «ιδιωτική οδός».

«Ω, ας είναι καλά ο άγγελός μου ο κατεβασμένος από κάποιο τέμπλο, θεός του ανέμου συνάμα κι Έρως και Γοργόνα, θάλεγες τον είχα κάνει πριν γεννηθώ ειδική παραγγελία. Με την ευλογία του παλαντζάρω καλύτερα τις φουρτούνες τις δικές μου και προχωρώ στις επικίνδυνες περιοχές, τα ύφαλα και τις κρυφονεριές, περασμένα μεσάνυχτα με αναμμένα τα δικά μου φωτάκια».

«Άγγελοι πολέμου» για να αφουγκραστούμε και τη δική μας καρδιά!

(το παραπάνω κείμενο είναι η εισήγησή μου στην παρουσίαση του βιβλίου της Νατάσας Γκουτζικίδου «Άγγελοι πολέμου» που έγινε στο Ζάππειο στα πλαίσια της 34^ης έκθεσης βιβλίου στις 27/05/2011).